استیل ضد زنگ چیست؟+ مزایا و معایب

استیل ضد زنگ در متالوژی و علم فلزات به نام هاd فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل با نام انگلیسی Stainless steel خوانده و شناخته میشوند که از لغت فرانسوی Inoxydable به معنای ضد زنگ گرفته شده است. قطعاً این محصول بیشتر برای مکان های با اکسیژن کم مناسب است. با اضافه نمودن برخی از عناصر امثال کروم به آهن فولادی آلیاژی به نام استیل ضد زنگ یا استنلس استیل تشکیل می گردد. این محصول به دلیل خاصیت غیر فعال شدن خود در برابر انواع خورندگی ها مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهد. لذا اخیراً در ایران در زمینه های گوناگون مانند اجرای نرده استیل از این محصولات با کیفیت استفاده میگردد.

این نوع استیل اخیراً بسیار مورد توجه همگان قرار گرفته اند. افزودن عناصری همچون مولیبدن موجبات مقاومت این نوع استیل در برابر خوردگی را فراهم آورده و نیز فولادهای زنگ نزن موجود در آن باعث میگردد تا در مقابل اسیدهای کاهنده واکنش های بالایی از خود نشان دهد. بنابراین این ماده بادوام و پرتحمل که در مقایسه با هزینه و طول عمر آن ارزان ترین انتخاب برای همگان است.

استیل ضد زنگ

فولادها به دو دسته تقسیم میشوند.دسته اول فولاد ساده کربنی نام دارد که عنصر اصلی و تاثیر گذار آن کربن است.دسته دوم فولاد آلیاژی است که با اضافه نمودن برخی از عناصر مانند کروم به آهن تشکیل میشود،که به آن استیل ضد زنگ یا استنلس استیل می گویند که در برابر انواع خوردگی های مختلف مقاومت بالایی دارند که هم اکنون در بازار ایران در زمینه اجرای نرده استیل از این نوع استیل استفاده می شود. منبع

علت زنگ نزدن استیل ضد زنگ چیست؟

علت زنگ نزدن استیل ضد زنگ را این‌گونه میتوان بیان نمود: هنگامی که در میان عناصر استیل ضد خش میزان موجودی کروم کمتر از ۰۱۰.۵/۰ باشد. این میزان کروم بعد از ترکیب شدن با اکسیژن هوا بر روی استیل ضدزنگ یک لایه ای به نام اکسید کروم تشکیل مینماید که مانع زنگ زدن آن میشود. هرچند این لایه با چشم قابل دیدن نمیباشد. لذا منجر به ارتباط بین استیل و هوا از بین برود و همچنان استیل سالم بماند. از آنجایی که مقدار نیکل و مولیبدن به همراه کروم افزایش یابد سبب تقویت این لایه میگردد و خاصیت ضد زنگ بودن استیل را افزایش میدهد. برای اینکه این پدیده غیر فعال سازی همچنان در استیل اتفاق بیفتد الزاماً نیازمند حداقل ۵/۱۰ درصد را کروم تشکیل بدهد.

رول استیل ضد زنگ

چنانچه اگر خراشی بر روی سطح این ضدزنگ ایجاد گردد فولاد ضد زنگ قابلیت ترمیم خود را خواهد داشت و هیچ اثری از خش نمی‌ماند. لازم به ذکر است انواع مختلفی از استیل‌های ضدزنگ با میزان مختلف کروم و مولیبدن برای تطابق با محیطی که آلیاژ باید تحمل نمود وجود دارد. لذا همان‌طور که قبلاً ذکر شده مقاومت بالا در مقابل زنگ زدگی و خوردگی همچنین نیاز به نگهداری کم و قابلیت درخشندگی الزاماً این محصول را به یک ماده‌ی ایده آل تبدیل کرده است. البته قابل ذکر است که کاربرد وسیع و گسترده‌ی این محصول در لوازم خانگی امری غیر قابل انکار است. بهتر است بدانید این نوع محصول ضد زنگ به چهار دسته تقسیم می شوند که شامل: ۱: فریتی ۲: مارتنزیتی ۳: دوپلکس ۴: آستنیتی

موارد استفاده استیل ضدزنگ

بیشترین موارد استفاده از انواع استیل ضد زنگ در وسایل آشپزی، کارد و چنگال، دستگاه های جراحی، لوازم خانگی بزرگ امثال لباسشویی، مصالح ساختمانی، تجهیزات صنعتی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی و در آخر محصولات غذایی خلاصه شده است. لازم به ذکر است که راحتی تمیز و استریل نمودن با بخار همچنین عدم نیاز به پوشش استفاده از این محصول، استفاده از آن را در آشپزخانه های صنعتی و تجاری متداول نموده است. خوردگی این محصول ضد زنگ به درجه یا گرید آن برای محیط کاری بستگی دارد. معمولاً بین انواع خوردگی تفاوت های شایانی نمایان است: و انواع خورندگی یکنواخت، ناحیه ­ای، گالوانیک و SCC می توان ذکر کرد.

خورندگی یکنواخت استیل ضد زنگ

خورندگی یکنواخت استیل ضد زنگ الزاماً در حالت های فعال رخ میدهد. به عبارت دیگر زمانی که لایه اکسید غیرفعال بر روی فولاد وجود نداشته باشد.

خوردگی ناحیه‌ای استیل ضد زنگ

چند نوع خوردگی ناحیه‌ای استیل ضدزنگ وجود دارند که علل بسیاری در آن دخیل می باشد شامل:

• حفره حفره شدن
• خوردگی شکاف ها
• خوردگی بین دانه ها
• ترک برداشتن ناشی از تنش و خوردگی

ورق استیل ضدزنگ

خوردگی گالوانیک استیل ضد زنگ

خوردگی گالوانیک استیل ضدزنگ و الزامات طراحی مختلف باعث ترکیب فلزات گوناگون در کنار یکدیگر میگردد. در شرایط ویژه ای استفاده از فلزات در تماس با هم منجر به خوردگی یکی از فلزات میگردد. لذا در کاربردهای علمی، این محصولات پتانسیل خوردگی بالایی دارند. در نهایت منجر به خوردگی بیشتر در فلز جفت شده میگردد. آزمایشات و تحقیقات فراوانی در زمینه گرفتار و سازگاری ترکیبات گوناگون در رابطه خوردگی این محصول در شرایط محیطی مختلف انجام شده  و ثابت گردیده که استاندارد DIN 50919 به کار رفته در آن ها یکی از مهم‌ترین منابعی که برای مطالعه رفتار خوردگی گالوانیک ترکیبات گوناگون موجود میباشد. در حالت کلی میتوان ادعا نمود که بین گریدهای مختلف فولادهای ضد زنگ در تماس مستقیم با یکدیگر خوردگی گالوانیک رخ نخواهد داد به دلیل اینکه پتانسیل خوردگی هر دو یکسان میباشد.

استیل ضد زنگ

کاربردهای استیل ضدزنگ

مهم‌ترین کاربردهای استیل ضدزنگ در حیطه ی ذخیره مواد غذایی، بهداشتی و بیمارستانی میباشد. همان‌طور که قبلاً ذکر شده است این نوع محصولات متریال استاندارد در ساخت بسیاری از تجهیزات شیمیایی و لوازم آشپزخانه می‌باشند. قابل ذکر است که بیشتر از ۱۰۰ نوع گرید استیل ضد زنگ در بازار موجود می‌باشد. که هر کدام از آن‌ها بر اساس عناصر آلیاژی که در ترکیب آن‌ها تأثیر میگذارد شناسایی  و نام‌گذاری میشوند. متداول‌ترین انواع آن‌ها شامل ۳۰۴، ۳۰۴L، ۳۱۶، ۳۱۶L، ۳۲۱، ۳۴۷، ۳۰۴H، ۴۸۲۸، ۳۱۰S و ورق استیل ۳۰۹ و ۳۰۹s خواهند بود.

ورق استیل ضدزنگ

معایب استیل ضدزنگ

با وجود اینکه انواع مختلفی از استیل ضدزنگ از مزایای فراوانی برخوردار است اما نمیتوان از یک سری معایب آن نیز چشم پوشی کرد. مهم‌ترین  معایب استیل ضدزنگ که در اینجا به آن‌ها اشاره میشوند. عبارت‌اند از:

• نقطه ذوب بالای آن امر جوشکاری را بسیار دشوار میکند.
• همچنین به دلیل سخت بودن مرحله تولید آن قطعاً دارای نوسانات قیمتی بالایی است.
• نفوذ سریع گرد و غبار بر روی این نوع ورق اسیل. اگرچه نظافت و تمیز کردن آن نیز کار دشواری نیست. این محصول کوچکترین لکه را نشان میدهد که در برخی موارد باعث ظاهری سیاه و کثیف مانند بر روی استیل میشود.
• یکی دیگر از معایب جزئی آن میتوان به عدم مغناطیسی بودن ورق استیل ضدزنگ اشاره کرد. بنابراین بهتر است برای تمیز کردن آن از آب و صابون استفاده شود.

معایب استیل ضد زنگ

نتیجه‌گیری

استیل ضد زنگ در متالورژی و علم فلزات به نام‌های فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل شناخته می‌شود که با نام انگلیسی Stainless steel و از لغت فرانسوی Inoxydable به معنای ضد زنگ گرفته شده است. این محصول بیشتر برای مکان‌های با اکسیژن کم مناسب است. با افزودن عناصری مانند کروم به آهن، فولادی آلیاژی به نام استیل ضد زنگ یا استنلس استیل تشکیل می‌شود. این محصول به دلیل خاصیت غیر فعال شدن خود در برابر انواع خوردگی‌ها مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد.

اخیراً در ایران از این محصولات با کیفیت در زمینه‌های گوناگونی مانند اجرای نرده استیل استفاده می‌شود. این نوع استیل اخیراً بسیار مورد توجه همگان قرار گرفته است. افزودن عناصری همچون مولیبدن به استیل ضد زنگ موجب افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی می‌شود. همچنین، فولادهای زنگ نزن موجود در این آلیاژ باعث می‌شود تا در مقابل اسیدهای کاهنده واکنش‌های بالایی از خود نشان دهد. بنابراین، این ماده بادوام و پرتحمل که در مقایسه با هزینه و طول عمر آن ارزان‌ترین انتخاب برای همگان است، به عنوان یک گزینه مناسب و اقتصادی در بسیاری از کاربردهای صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سوالات متداول

استیل ضد زنگ چیست؟

استیل ضدزنگ در متالوژی و علم فلزات به نام‌های فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل با نام انگلیسی Stainless steel خوانده و شناخته می‌شوند که از لغت فرانسوی Inoxydable به معنای ضدزنگ گرفته شده است. با اضافه نمودن برخی از عناصر امثال کروم به آهن فولادی آلیاژی به نام استیل ضد زنگ یا استنلس استیل تشکیل میگردد.

معایب استیل ضد زنگ چیست ؟

نقطه ذوب بالای آن امر جوشکاری را بسیار دشوار میکند – همچنین به دلیل سخت بودن مرحله تولید آن قطعاً دارای نوسانات قیمتی بالایی است – نفوذ سریع گرد و غبار بر روی این نوع ورق استیل. اگرچه نظافت و تمیز کردن آن نیز کار دشواری نیست. این محصول کوچکترین لکه را نشان میدهد که در برخی موارد باعث ظاهری سیاه و کثیف مانند بر روی استیل میشود. – یکی دیگر از معایب جزئی آن میتوان به عدم مغناطیسی بودن ورق استیل ضد زنگ اشاره کرد. بنابراین بهتر است برای تمیز کردن آن از آب و صابون استفاده شود.

کاربردهای استیل ضد زنگ چیست ؟

مهم ترین کاربردهای استیل ضد زنگ در حیطه ی ذخیره مواد غذایی، بهداشتی و بیمارستانی میباشد. همان‌طور که قبلاً ذکر شده است این نوع محصولات متریال استاندارد در ساخت بسیاری از تجهیزات شیمیایی و لوازم آشپزخانه میباشند.