کد استیل نگیر و بگیر (جدول وشیوه کدگذاری انواع ورق استنلس استیل)

همان‌طور که می‌دانید، تمامی فولادها و آلیاژهای مربوط به آن باید طبق استانداردهای مشخصی تولید شوند که در واقع هر کدام از آنها کدهای مخصوص به خود را دارند. به‌صورت کلی تولید آلیاژ استیل بر اساس استانداردهای جهانی، کیفیت و مرغوبیت محصول را نشان میدهند. در همین راستا اگر قصد دارید تا با کد استیل نگیر و کد استیل بگیر آشنا شوید و معروف‌ترین استانداردهای ورق استیل را شناسایی کنید و به‌راحتی خریداری کنید، ادامه مطالب را از دست ندهید.

 

آشنایی با انواع استانداردهای ورق استیل

همان‌طور که میدانید ورق‌های استیل از عناصر مختلفی ساخته شده‌اند که آهن و کربن مهم‌ترین آنها هستند. ورق‌های استیل به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند در صنایع لوازم‌خانگی، ماشین‌سازی و موارد دیگر کاربرد دارند. اگر شما قصد خرید ورق‌های استیل را داشته باشید، در ابتدای کار باید با کد استیل نگیر و بگیر آشنا شوید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. از لحاظ ظاهری اکثر ورق‌های استیل میتوانند مشابه یکدیگر باشند و تنها کدهای استیل می‌توانند آنها را از یکدیگر متمایز کنند.

استاندارد موسسه آهن و فولاد آمریکا برای ورق استیل کارپذیر می باشد و معمولاً شماره های این استاندارد دارای سه رقم مطابق با سری های ۶XX، ۴XX، ۳XX، ۲XX می باشد، که برحسب اصلاح آلیاژی ممکن است پسوندهایی با حروف انگلیسی نیز داشته باشند. سری های ۳XX، ۲XX ورق استیل آستنیتی، سری ۴XX ورق استیل فریتی یا مارتنزیتی می باشند. منبع

مهم‌ترین استانداردهای ورق‌های استیل

از مهم‌ترین استانداردهای ورق‌های استیل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• AISI
• DIN
• USN

معنی استاندارد AISI در ورق‌های استیل

این استاندارد در ابتدا توسط مؤسسه American Iron and Steel Institute طراحی شده است که به معنای انجمن آهن و فولاد آمریکا است که معمولاً به‌ صورت مخفف به این استاندارد شناخته میشود. دقت داشته باشید که معمولاً همراه این استاندارد، اعداد سه‌رقمی نیز آورده می‌شود که بر اساس گریدهای ورق استیل نام‌گذاری میشوند. همچنین در میان این سه رقم نیز برخی از حروف انگلیسی آورده میشود که میزان کربن موجود در این آلیاژ را بیان میکند.

در ادامه نمونه‌ای از استانداردهای ورق استیل بر اساس نوع و سری آورده شده است که موجب میشود تا بهتر با این استاندارد آشنا شوید.

ورق استیل ۳۱۶L

سری آلیاژ =۳

شماره‌سریال = ۱۶

پسوند برای مواد افزودنی در آلیاژ = (L یعنی کربن کمتر از ۰.۰۳ درصد استفاده شده است)

همچنین به عنوان پسوند برای مواد افزودنی در این آلیاژ ممکن است از حرف H نیز استفاده شود که به معنای وجود مقدار زیاد کربن در این آلیاژ است. بهتر است بدانید که نام‌گذاری این استاندارد بر اساس دو گروه فولاد ضدزنگ و فولاد کم‌آلیاژ کربنی انجام میشود که در ادامه هر دو آنها بیان میشود.

شیوه کدگذاری فولاد کم‌آلیاژ کربنی بر اساس استاندارد AISI

دقت داشته باشید که در هنگام نام‌گذاری فولاد کم‌آلیاژ کربنی در این استاندارد، از ۴ الی ۵ کاراکتر استفاده میشود. به طور مثال: اگر ABEF را نام این استاندارد در نظر بگیرید، حرف اول از سمت چپ که A و B است، نشان‌دهنده گروه فولاد است و دو حرف بعدی نیز که E و F است، میزان کربنی که در این ترکیب وجود دارد را نشان میدهد.

توجه داشته باشید که معمولاً میزان کربن استفاده شده در این آلیاژ در ۱۰۰ ضرب خواهد شد. علاوه بر این، اگر ترکیب خاصی نیز در این آلیاژ مورد استفاده قرار گیرد، نام آن نیز در میان این ۴ حرف آورده میشود. به طور مثال: اگر نام استاندارد ABXCD باشد، حرف X نشان دهنده عنصر خاصی است که در این آلیاژ استفاده شده است.

در تصویر زیر به طور کامل نحوه نام‌گذاری به روش این استاندارد آورده شده است.

شیوه کدگذاری استنلس‌استیل‌ها بر اساس استاندارد AISI

کد استیل نگیر و انواع مغناطیسی این آلیاژها از ۳ حرف تشکیل شده است. به طور مثال: اگر نام این کد ABC باشد، A که حرف اول است نشانگر نوع فولاد است.

به‌طورکلی گریدهای فولاد ضدزنگ با سری‌های ۲xx، ۳xx، ۴xx و ۶xx طبقه‌بندی میشوند.  همچنین اعدادی نیز ممکن است در کنار این استاندارد به کار برده شود که اعداد ۲xx و ۳xx ساختار آستنیتی و عدد ۴xx انواع استیل فریتی و مارتنزیتی را نشان میدهد.

استاندارد UNS در کدگذاری ورق‌های استیل

یکی دیگر از مهم‌ترین استانداردهایی که در شناسایی ورق‌های استیل کاربرد دارند، استاندارد UNS است. این استاندارد بین‌المللی با نام Unified Numbering System شناخته میشود که اگر هر ورق استیل با استفاده از این استاندارد ساخته شود، ابتدا با یک حرف شروع می‌شود و ۵ عدد نیز به دنبال آن می‌آید.

برای اینکه به طور دقیق با این استاندارد آشنا شوید به مثال زیر توجه کنید:

معمولاً حرف اول می‌تواند N، S یا J باشد. اگر حرف N در این استاندارد به کار برده شود، یعنی در این آلیاژ از نیکل استفاده شده است. همچنین اگر حرف اول در این استاندارد S باشد، به معنی این است که ورق استیل نسبت به حرارت مقاوم است و شما میتوانید از آن در حرارت‌های بالا استفاده کنید. علاوه بر این اگر حرف J در اول این استاندارد به کار برده شود، به معنی این است که ورق استیل به روش ریخته‌گری ساخته شده است. همچنین اعدادی که بعد از این حروف مورد استفاده قرار میگیرند، مشابه استاندارد AISI است که دو عدد آخر اگر صفر باشد، به این معنی است که این آلیاژ استیل پایه و اصلی است.

مقایسه استانداردهای USN و AISI در ورق‌های استیل

از آنجاییکه این دو استاندارد در ورق‌های استیل، زیاد به کار برده می‌شوند، بهتر است تفاوت آنها را به طور کامل بدانید. در ادامه سعی شده است تا مقایسه کاملی میان استانداردهای این ورق‌های استیل آورده شود.

دور رقم آخر در استاندارد UNS	پسوند در استاندارد AISI	توضیحات تکمیلی
۰۰	–	آلیاژ یا پایه اصلی
۰۳	L	معمولاً کربن در این آلیاژ کمتر از ۰.۰۳ درصد است
۰۸	S	کربن حدوداً ۰.۰۸ درصد در  آلیاژ‌های با پایه کربن زیاد است
۰۹	H	در این آلیاژ حد پایین کربن محدود شده است و عملیات حرارتی خاصی نیز جهت ایجاد مقاومت به ساییدگی انجام شده است
۱۰	PlusX	بالا بودن مقدار منگنز در این آلیاژ
۲۰	F	بالا بودن گوگرد و فسفر در این ورق استیل
۲۳	Se, FSe	وجود عنصر سلنیوم که موجب افزایش کاربرد ماشین کاری این نوع ورق‌های استیل می‌شود
۳۰	Cu	بالا بودن مس در ورق استیل
۴۰	Cb	وجود عناصر نئوبیوم و کلمبیوم
۳۵ و۳۶	Ti	عنصر تیتانیوم
۵۱ و۵۲	N, HN	نیتروژن متوسط و بالا
۵۳  و۵۴	LN, LHN	وجود کربن کم و نیتروژن متوسط یا زیاد در این ورق استیل

استاندارد DIN در ورق‌های استیل

این استاندارد در واقع یک روش آلمانی است که با دو روش نام‌گذاری میشود. در روش اول کد استاندار با حرف X نمایش داده میشود. همچنین بعد از آن دو عدد نیز آورده میشود.

دقت داشته باشید که این اعداد نشان دهنده درصد کربن در ورق‌های استیل است. علاوه بر این، پس از آنکه کد استاندارد و درصد کربن آورده شد علامت شیمیایی عناصری مثل نیکل و کروم نیز با مقدار درصد آنها آورده شود. برخی از نمونه‌های استاندارد DIN ورق‌های استیل شامل موارد زیر میشود.

X8CrNiMo188

کربن ۰.۰۸ = X8

CrNiMo = عناصر اصلی موجود در آلیاژ ورق استیل است که به ترتیب شامل کروم، نیکل و مولیبدن میشود

۱۸= ۱۸% کروم

۸= ۸% نیکل

در روش دوم نام‌گذاری به روش استاندارد DIN که با نام Werkstoff Nr نیز شناخته میشود، شماره یا حروفی با شکل x.xxx برای هر نوع ورق استیل وجود دارد که رقم اول قبل از اعشار در واقع نوع آلیاژ را نشان میدهد و رقم اول و دوم بعد از اعشار نیز به ترتیب نشان‌ دهنده گروه اصلی فولاد و زیر گروه آن است. همچنین دو رقم آخر این استاندارد هم شماره سریال آن را نشان میدهد.

کد استیل نگیر و بگیر

در این جدول کد استیل نگیر و بگیر با انواع استانداردهای DIN، AISI و UNS نحوه نام‌گذاری ورق‌های استیل آورده شود.

DIN آلمان	UNS	AISI آمریکا
۱.۴۰۱۶	S43000	کد استیل ۴۳۰
۱.۴۳۰۱	S30400	کد استیل ۳۰۴
۱.۴۴۰۱	S31600	کد استیل۳۱۶
۱.۴۵۴۱	S32100	کد استیل ۳۲۱
۱.۴۸۲۸	S30900	کد استیل ۳۰۹
۱.۴۸۴۱	S31000	کد استیل ۳۱۰
۱.۴۰۰۶	S41000	کد استیل ۴۱۰
۱.۴۰۲۱	S42000	کد استیل ۴۲۰

تفاوت کد استیل و نقره چیست؟

یکی از سؤالاتی که معمولاً برای افراد پیش می‌آید، این است که تفاوت کد استیل و نقره چیست؟ و چگونه میتوان آنها را از یکدیگر تفکیک کرد؟

به طور کلی بدلیجاتی که جنسشان استیل باشد، معمولاً کد خاصی بر روی آنها هک نمیشود، اما زنجیرهای استیل دارای اعداد یا حروف حک شده هستند. معمولاً دستبندهای استیل که دارای قفل کتابی هستند، در پشت قفل آنها عبارت stainless steel حک شده است. البته برخی زیورآلات استیل زنانه دارای آویز کوچکی هستند که بر روی آنها s.steel یا ss نوشته شده است. همچنین اگر زیورآلات دارای کد ۰.۹۲۵، ۹۲۵ یا ster باشند به این معنی است که جنس آنها نقره استرلینگ است. این اعداد به این معنی است که قطعه جواهر حدوداً ۹۲.۵ % نقره خالص دارد و بقیه آن فلز دیگری که معمولاً مس است با آن مخلوط شده است.

نحوه تشخیص استیل ۳۰۴ با ۳۱۶

استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ دو نوع فولاد ضد زنگ هستند که به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارند. با این حال، تفاوت‌هایی بین این دو نوع استیل وجود دارد که می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی آن‌ها را تشخیص داد.

روش اول: استفاده از آهنربا

استیل ۳۰۴ غیرمغناطیسی است، اما استیل ۳۱۶ مغناطیسی است. بنابراین، می‌توان با نزدیک کردن یک آهنربا به قطعه استیل، آن را تشخیص داد. اگر آهنربا به قطعه استیل جذب شد، آن قطعه استیل ۳۱۶ است.

روش دوم: استفاده از محلول اسیدی

استیل ۳۰۴ در برابر اسید نیتریک مقاومت خوبی دارد، اما استیل ۳۱۶ در برابر این اسید حساس است. بنابراین، می‌توان با ریختن مقداری اسید نیتریک روی قطعه استیل، آن را تشخیص داد. اگر پس از چند دقیقه، سطح قطعه استیل ۳۱۶ تغییر رنگ داد، آن قطعه استیل ۳۱۶ است.

روش سوم: استفاده از آزمایشگاه

در این روش، نمونه استیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و ترکیب شیمیایی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این روش دقیق‌ترین روش برای تشخیص استیل ۳۰۴ با ۳۱۶ است.

در مجموع، می‌توان گفت که استفاده از آهنربا ساده‌ترین و سریع‌ترین روش برای تشخیص استیل ۳۰۴ با ۳۱۶ است. اگر نیاز به دقت بیشتری دارید، می‌توانید از روش‌های دوم یا سوم استفاده کنید.

تفاوت استیل نگیر و بگیر از نظر خواص

استیل بگیر و نگیر دو نوع فولاد ضد زنگ هستند که با توجه به خواص مغناطیسی خود از یکدیگر متمایز می‌شوند. استیل بگیر به دلیل وجود مقادیر زیاد آهن در ساختار خود خاصیت مغناطیسی دارد، در حالی که استیل نگیر به دلیل وجود مقادیر زیاد نیکل و کروم خاصیت مغناطیسی ندارد.

به طور کلی، استیل بگیر مقاومت کمتری در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نسبت به استیل نگیر دارد و در محیط‌های خورنده کمتر کاربرد دارد. استیل نگیر به دلیل مقاومت بالای خود در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنایع نفت و گاز، و صنایع کشتی‌سازی کاربرد گسترده‌ای دارد.

در جدول زیر، تفاوت استیل بگیر و نگیر از نظر خواص مختلف آورده شده است:

نتیجه‌گیری

از لحاظ ظاهری اکثر ورق‌های استیل میتوانند مشابه یکدیگر باشند و تنها کدهای استیل میتوانند آنها را از یکدیگر متمایز کنند. معمولاً همراه استاندارد AISI، اعداد سه‌رقمی نیز آورده میشود که بر اساس گریدهای ورق استیل نام‌گذاری میشوند. همچنین در میان این سه رقم نیز برخی از حروف انگلیسی آورده میشود که میزان کربن موجود در این آلیاژ را بیان میکند. یکی دیگر از مهم‌ترین استانداردهایی که در شناسایی ورق‌های استیل کاربرد دارند، استاندارد UNS است. این استاندارد DIN در واقع یک روش آلمانی است که با دو روش نام‌گذاری میشود. معمولاً دستبندهای استیل که دارای قفل کتابی هستند، در پشت قفل آنها عبارت stainless steel حک شده است.

سؤالات متداول

چرا آگاهی از کد استیل نگیر و بگیر مهم است؟

از لحاظ ظاهری اکثر ورق‌های استیل میتوانند مشابه یکدیگر باشند و تنها کدهای استیل میتوانند آنها را از یکدیگر متمایز کنند. همچنین با آگاهی از کد استیل، شما به‌راحتی میتوانید نوع ورق استیل و ویژگی‌های آن را شناسایی کنید که در هنگام خرید ورق استیل بسیار حائز اهمیت است.

انواع استانداردهای ورق‌های استیل شامل چه مواردی می‌شوند؟

انواع استانداردهای ورق استیل شامل روش DIN، AISI و UNS میشوند.

تفاوت کد استیل و نقره چیست؟

معمولاً دستبندهای استیل یا برخی زیورآلات استیل زنانه دارای عبارت stainless steel یا s.steel / ss هستند. اگر زیورآلات دارای کد ۰.۹۲۵، ۹۲۵ یا ster باشند به این معنی است که جنس آنها نقره استرلینگ است.